လူြကီးလူေကာင်း

လူြကီးလူေကာင်း

(နတ်ေမာက် ဘုန်းေကျာ်)

(၁)
ယေန ့ေခတ်လူငယ်များကို တိုင်းြပည်နှင့်လူမျိုးက ယခုထက်ပိုမို အားထားရေသာ လူြကီးလူေကာင်းများအြဖစ် ကျွန်ုပ်တို ့ ြမင်ေတွ ့လိုပါ၏။
လူြကီးလူေကာင်း ဆိုသည်မှာ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် " ငါ လူြကီးလူေကာင်းကွ" ဟု ေြကွးေြကာ် သတ်မှတ်၍ ရစတမ်း မဟုတ်ပါ။ တကယ် အမှန်အကန် လူြကီးလူေကာင်း တို ့ တွင် ရှိရြမဲ ြဖစ်သည့် ဂုဏ်အဂင်္ငါ ရပ်နှင့် ြပည်စံုေနမှသာ လူြကီးလူေကာင်းဟု ေခါ်ရပါသည်။
ဒါြဖင့် လူြကီးလူေကာင်းတို ့တွင် ရှိရမည့် အဂင်္ငါရပ််ဆိုသည်မှာ အဘယ်အဂင်္ငါရပ် ြဖစ်သနည်း ေလ ့လာြကဦးစို ့။

စာေရးဆရာြကီး ဆင်ြမူရယ်စမိုင်းက ......

လူြကီးလူေကာင်းဆိုသည်မှာ လူတဦးသည် မိမိလက်ေအာက်မှ လူများကို ဘယ်လိုအုပ်ချုပ် သလဲ ။ မိန်းမသားများနှင့် ကေလးများကို ဘယ်လို ဆက်ဆံတတ်သလဲ၊ သူဟာ ကိုယ့်ကို ြပန်လည် ရန်မြပုနိုင်သူများအေပါ် နိုင်လိုမင်းထက် နှိပ်စက်ကလူ လုပ်တတ်သလား၊ အရာရာတွင် ေရှ ့ေနာက် တိုင်းထွာ ဆင်ြခင်တတ်သလား၊ ရိုးသားေြဖာင့်မတ် ရဲ ့လား၊ ဆိုတဲ ့ အချက်ေတွကို ဆန်းစစ်ြကည့်လျှင် လူြကီးလူေကာင်းဆိုတာ သူတပါးကို ေထာက် ထား ညှာတာ တတ်ရမယ်၊ ရိုးသားေြဖာင့်မတ် ရမယ်၊ ကိုယ်နှုတ်နှစ်ပါး ချုပ်တည်း ရမည်၊ စိတ်ရှည်သည်းခံတဲ ့ ခမာဂုဏ် ၊ ေရှ ့ ေနာက် ဆင်ြခင် တိုင်းထွာ တတ်တဲ့ ဣက္ခနာ ဂုဏ် ၊ တဖက်သားကို ြကင်နာသနား ကိုယ်ချင်းစာနာတတ်တဲ ့ ဒယာဂုဏ်၊ စတဲ ့ ဂုဏ်ေတွ နဲ ့ ြပည်စံုရမယ်။ စိတ်ေနသေဘာထား ရင့်ကျက်ြကီးမားရမယ်၊ ြကွားဝါေထာင်လွှားတတ်တဲ့ မာနတရားလည်း ကင်းရမယ်၊ အနည်းဆံုး ဒီအရည်အချင်းေတွနဲ ့ ြပည်စံု မှသာ လူြကီးလူေကာင်း လို ့ ေခါ်သင့်ပါတယ်။

ယဉ်ေကျးရဲရင့် တဲ ့ လူြကီးလူေကာင်းများသည် သိက္ခါရင့်ကျက် သေဘာထား ရင့်ကျက်ေလ့ ရှိ၏။ ေရှးက သူရဲေကာင်းများ စီးချင်းထိုး ယှဉ်ြပိုင် တိုက်ခိုက် ရာ၌ ြပိုင်ဘက် အေပါ် မတရား အနိုင်ယူေလ့ မရှိေချ။ ယှဉ်ြပိုင်ေနစဉ် ယှဉ်ြပိုင်ဘက် တဦး လက်နက်လွတ်ကျ သွားေသာ် တြခား လက်နက်ရှိ ယှဉ်ြပိုင်သူက လက်နက်မဲ ့သူကို ဇွတ်ဝင် ေရာက် မတိုက်ခိုက်၊ လက်နက်ြပန်လည် တပ်ဆင်ြပီးသည် အထိ ေစာင့်ဆိုင်းြပီးမှ ဆက်လက် တိုက်ခိုက်ြက ၏။ ြပင်းထန်စွာ ဒါဏ်ရာ ရသူကို ယှဉ်ြပိုင်ဘက်က ဆက်လက် မတိုက်ခိုက်ြကေချ။

(The brave man is magnanimous as well as gentle) ရဲရင့်ေသာ သူသည် ယဉ်ေကျးသည့်အြပင် စိတ်သေဘာထားလည်း ြကီးမား၏။

တချိန်က အဂင်္ငလိပ်နှင့် ြပင်သစ်တို ့စပိန်ြပည်အတွင်း " ဒက်တင်းဂျင်း" ေဒသ၌ တိုက်ပွဲ ြဖစ်ပွား၏။ ြပင်သစ် ြမင်းတပ်ဖွဲ ့တဖွဲ ့က ြဗိတိသျှ တပ်ရင်းကို ဝင်ေရာက်စီးနင်း တိုက်ခိုက် စဉ် ြပင်သစ် ြမင်းစီးတပ်သား တဦးသည် Sir Felton Harvey ဆိုသူ ြဗိတိသျှ စစ်အရာရှိ တဦးဆီသို ့ ဇွတ်အတင်း ထိုးဝင်တိုက်ခိုက်လာသည်။ ြပင်သစ် ြမင်းစီးတပ်သားက ြဗိတိသျှ စစ်ဗိုလ်ကို ဓားြဖင့် ခုတ်မည် ြပုစဉ် ြဗိတိသျှ စစ်ဗိုလ်တွင် လက်တဖက် မရှိေတာ့ပဲ ဒဏ်ရာ ရေနသည်ကို ရုတ်တရက် ေတွ ့ြမင်သိရှိလိုက်ေလသည်။ ထိုေြကာင့် သူသည် ခုတ်ပိုင်းရန် အားယူပင့်ေြမှာက်ထားသည့် ဓားကို ထိန်းထားကာ ထို ဒဏ်ရာရထားေသာ ြဗိတိသျှ စစ်ဗိုလ် ကို ဓားြဖင့် အေလးြပုရင်း သူ၏ ြမင်းကို စိုင်းနှင် သွားေလသည်။ တဦးကိုတဦး အေသအေြကတိုက်ခိုက် ရေသာ စစ်ပွဲအတွင်း ထိုမျှ သေဘာထား ြကီးရင့်မှုမျိုးကို အဘယ်သူ မချီးကျူး မေလးစားဘဲ ရှိပါမည်နည်း။



(၂)
တချိန်ေသာအခါ (ဘီစီ၂၁၈-၂၀၁) က အရှိန်အဝါ ဩဇာအာဏာြကီးမားသည့် ေရာမ အင်ပါယာြကီးကို ဆယ့်ေြခာက်နှစ်ေကျာ်ေကျာ် ေမွှေနှာက် တိုက်ခိုက် သွားနိုင်ေသာ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တဦး ေပါ်ထွက်ခဲ့ဘူး၏။ သူ ့အမည်ကား ဟန်နီေဘာလ် တည်း။
ဟန်နီေဘာလ် သည် ဘီစီ ၂၁၈ ေမလတွင် ေြခလျင်တပ်သား ကိုးေသာင်း၊ ြမင်းတပ် တေသာင်းနှစ်ေထာင် ၊ ဆင် သံုးဆယ် ့ ခုနှစ်စီးပါေသာ စစ်တပ် စုစုေပါင်း အင်အား တသိန်း ေကျာ်ြဖင့် အဲလ်ပ ေတာင်တန်းြကီးကို ြဖတ်ေကျာ်၍ ေရာမနိုင်ငံအတွင်း ဝင်ေရာက်တိုက်ခိုက် ခဲ့သည်။ ေရာမြမို ့အနီး သံုးမိုင်အကွာ အထိ ချီတက်ခဲ ့၏ ။ ေရာမြမို ့အတွင်းရှိ ကေလး အေမများသည် သူတို ့၏ ေပကပ်ကပ် ငိုယိုဆိုးရွားေနသည့် ကေလးဆိုးများကို

" ေဟာ .. ဟန်နီေဘာလ် လာေနြပီဟု ေြခာက်လှန် ့ေပးလျှင် ထိုကေလး ဆိုးများမှာ အငိုတိတ်သွားြက သည်" ဟု ဆိုြက၏။

ဟန်နီေဘာလ် ၏ တပ်မေတာ်တွင် လူမျိုးစံု ရှိသြဖင့် အုပ်ချုပ်ရာ၌ စည်းကမ်း တင်းြကပ် ြပတ်သား ရက်စက်ရ၏။ ဟန်နီေဘာလ် သည် စစ်တပ်ကို အုပ်ချုပ်ရာ၌ ြပတ်သား ရက်စက် သည်နှင့် အမျှ စစ်ပွဲတွင်လည်း ရဲရဲရင့်ရင့် မညှာမတာ အြပင်းအထန် တိုက်ခိုက်ေလ ့ ရှိသည်၊ ထိုသို ့ြပင်းထန် ရက်စက်စွာ အုပ်ချုပ်ခဲ့ေသာ်လည်း လူမှုေရးကိစ္စ ဂုဏ်သိက္ခါ ကိစ္စများတွင် မူကား လူြကီးလူေကာင်းပီပီ သေဘာထားြကီးမားစွာ ထားြပီး ြပုကျင့်ေလ့ ရှိသည်။
ဟန်နီေဘာ နှင် ့ ယှဉ်ြပိုင်တိုက်ခိုက်ရေသာ ေရာမစစ်ဗိုလ်ချုပ်ြကီးများ ထဲမှ ဂရက်ချူး ( Tiberius Sempronius Gracchus 163-133 BC ) ဆိုသူ ေခါင်းေဆာင် တဦးမှာ အလွန် ရဲရင့် ထူးချွန်သူ တဦးြဖစ်၏။ စစ်ေြမြပင်၌ ဟန်နီေဘာလ် ၏ လက်ေထာက်များကို နာလန်မထူေအာင် တပွဲြပီးတပွဲ နိုင်ေအာင် တိုက်ခိုက်ခဲ့သူြဖစ်၏။ သူ ့ကို စစ်ေြမြပင်၌ ရိုးရိုး စစ်ေသနဂင်္ငဗျူဟာ ြဖင် ့တိုက်ခိုက်ရန် မလွယ်ကူေချ။
ထို ့ေြကာင် ့ ဟန်နီေဘာလ် သည် အေကာက်ဉာဏ်ြဖင့် ဂရက်ချူး တပ်အတွင်းမှ လူကန်နီယာ လူမျိုးစု တပ်မှူးတဦး၏ အကူအညီ ရယူြပီးလျှင် ဂရက်ချူးကို တပ်မှ ေဝးရာ ေနရာတခုသို ့ ေခါ်ထုတ်ေစကာ ဝိုင်းဝန်း တိုက်ခိုက်ယူရသည်။ ထိုသို ့အေကာက်ြကံ ခံရေသာ တိုက်ပွဲတွင် ဂရက်ချူးသည် ရန်သူတို ့ကို ေသသည် အထိ ရဲရင့် ေြပာင်ေြမာက်စွာ တိုက်ခိုက်သွားေလသည်။

ဂရက်ချူး၏ ရဲရင့်ေသာ စိတ်ဓာတ် ၊ ေသသည် အထိ ဇွဲသတ္တိ ြကီးမားစွာြဖင့် တိုက်ခိုက်သွားေသာ အာဇာနည် ေယာက်ျားေကာင်းတို ့၏ စိတ်ဓာတ်ကို ရိုေသေလးစား ေသာအေနြဖင် ့ ဟန်နီေဘာလ် သည် ဂရက်ချူး၏ ရုပ်အေလာင်းကို သူ၏ တပ်စခန်း ေရှ ့၌ စစ်အခမ်းအနား ြကီးကျယ်စွာ ခင်းကျင်း အေလးြပု ဂုဏ်တင်၍ မီးသြဂိုဟ်သည်။ ရန်သူပင်ြဖစ်ေစကာမူ ေယာက်ျားပီသ ရဲရင့်ေသာ သူများကို ေလးစားဂုဏ်ြပုတတ်ေသာ ကာေသ့ချ် စစ်သူြကီး ဟန်နီေဘာလ် ၏ ရည်မွန်ေသာ အြပုအမူ " လူြကီးလူေကာင်း " စိတ်ဓာတ်ကို စစ်သမိုင်း ဆရာတို ့က ချီးကျူးေမာ်ကွန်းတင်ခဲ ့ြကရ၏။

ဤအြဖစ်ကို ေထာက်ဆ၍ လူြကီးလူေကာင်းဆိုသည်မှာ အသက်အရွယ်ြကီးြခင်း၊ ဂုဏ်ရှိန် ရာထူးြကီးြခင်း၊ ေနာက်လိုက်ေပါများြပီး ဩဇာအာဏာရှိြခင်း စသည်တို ့ကို ဆိုလိုသည် မဟုတ်။ လူြကီးလူေကာင်းဆိုသည်မှာ သာမန်မိတ်ေဆွများကို မဆိုထားနှင့်၊ ရန်သူအေပါ်၌ ပင် ( Magnanimity) သိက္ခါရှိရှိ ြမင့်ြမတ်ေသာ သေဘာထားြကီးြကီး ထားေလ့ ရှိသူကို ေခါ်ေဝါ်ြကရေြကာင်း သင်ခန်းစာ ယူနိုင်ေပသည်။



(၃)
အချိန်။ ။ ၁၈၁၅ ခု ၊ ဇွန်လ ၁၈ ရက်
ေနရာ။ ။ ဝါတာလူး စစ်ေြမြပင်
မဟာမိတ်တပ်များ၏ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ြကီး ဂျင်နရယ် ဝယ်လင်တန်သည် ေရှ ့တန်းစခန်း တေနရာမှ ေန၍ မလှမ်းမကမ်းတွင် တပ်အစီအစဉ် ေနရာယူထား သည် ့ ြပင်သစ် ေရှ ့တန်း စစ်ေြကာင်းကို အကဲခတ် ြကည့်ရှု ေန၏။
ထိုအခါ ြဗိတိသျှ အေြမာက်တပ်၏ တပ်မှူးတဦးသည် ြမင်းကို ဒုန်းစိုင်းလာြပီး ဗိုလ်ချုပ် ဝယ်လင်တန် ထံ သတင်းပို ့၏။ အေြမှာက်တပ်ဗိုလ်သည် ြပင်သစ် ေရှ ့တန်း စစ်ေြကာင်း၌ စစ်ဦးစီး အရာရှိများ ြခံရံစုေဝးြပီး တိုက်ပွဲ အစီအစဉ်များ ေဆွးေနွးတိုင်ပင်ေနသည့် ြပင်သစ် စစ်ဗိုလ်ချုပ် နပိုလီယံ ရှိရာ
သို ့ ညွှန်ြပြပီလျှင်

" ဗိ်ုလ်ချုပ်ြကီးခင်ဗျား ၊ ကျွန်ေတာ့် အေြမှာက်ေတွဟာ အဲဒီအကွာအေဝး အထိ ပစ်နိုင်ပါတယ်။ အဲဒီ လူစုကို အေသအချာ ထိမှန်ေအာင် ပစ်နိုင်ပါတယ်။ ပစ်ေပးရမလား ခင်ဗျာ "

ဟုေြပာ၏။ ထိုအခါ ဗိုလ်ချုပ်ြကီး ဝယ်လင်တန်က

" ဟ .. မပစ်လိုက်ပါနဲ ့၊ မပစ်လိုက်ပါနဲ ့၊ ဗိုလ်ချုပ်ေတွ ဦးစီးတဲ ့ တိုက်ပွဲမျိုးဆိုတာ ဒီလို အေဝးကလှမ်းြပီး တေယာက်နဲ ့တေယာက် လှမ်းပစ်ေနရမယ့် အလုပ်ထက် တြခားလုပ်စရာ ေတွ အများြကီး ရှိပါေသးတယ် ေမာင်ရာ "

ဟု တားြမစ်လိုက်ေလသည်။
နပိုလီယံနှင် ့သူ ့စစ်ဗိုလ်ချုပ်များ တြပံုြကီးကို အေြမှာက်ဆံ တလံုးနှစ်လံုးမျှြဖင့် ရှင်းလင်း ပစ်နိ်ုင်ပါလျက် အေဝးမှေန၍ ရန်သူ၏ အငိုက်ကို သူရဲေဘာ ေြကာင်စွာ ပုန်းလျှိုးကွယ်လျှိုး တိုက်ခိုက် အနိုင်ယူရြခင်းမျိုးကို ဗိုလ်ချုပ်ြကီး ဝယ်လင်တန်က မလိုလားေချ။
" ရန်သူအား သူ၏ အစွမ်းအစ စွမ်းရည်ရှိသေလာက် အသံုးြပုနိုင်ခွင့်ကို ေပးလျက် သူရဲေကာင်းပီပီ သတ္တိရှိရှိ ရင်ဆိုင်ယှဉ်ြပိုင်တိုက်ြကရြခင်းမျိုးသည်သာ ဂုဏ်သိက္ခါ ရှိေသာ တိုက်ပွဲြဖစ်သည်" ဟု ဝယ်လင်တန်က ယူဆထားဟန် ရှိေလသည်။
ထိုေန ့က တိုက်ပွဲ၌ ညေန ေနဝင်ခါနီး အချိ်န်တွင် ဗိုလ်ချုပ်ြကီး ဝယ်လင်တန်သည် နပိုလီယံ ကို သိက္ခါရှိရှိြဖင့် အနိ်ုင်ရခဲ့ေလ၏။ ကမ္ဘာ့စစ်သမိုင်း၌ လူြကီးလူေကာင်း စစ်ပွဲတပွဲ ြဖစ်ပါေပ၏ ဟု ေမာ်ကွန်းထိုးခဲ ့ရေလသည်။
ဇာတ်လမ်းက မဆံုးေသးပါ။
ဝါတာလူး စစ်ပွဲသည် နပိုလီယံ၏ ေနာက်ဆံုးစစ်ပွဲြဖစ်၏ ။ ထိုစစ်ပွဲေြကာင့် နပိုလီယံ၏ ြပင်သစ် အင်ပါယာြကီးြပိုကျပျက်စီးသွားေလသည်။
မဟာမိတ် ပရပ်ရှား ဗိုလ်ချုပ်ြကီး ဘလူးချား နှင့် ြဗိတိသျှ မှူးမတ်အချို ့က နပိုလီယံကို ေသဒဏ်ေပး သတ်ပစ်ရန် ေြပာဆိုလာြက၏။
ထိုအခါ ဗိုလ်ချုပ်ြကီး ဝယ်လင်တန်က ....

" ဒီလိုသာ နပိုလီယံကို သတ်ပစ်မည် ဆိုလျှင် ကျုပ်တို ့ေတာ ့သားစဉ်ေြမးဆက် အရှက်တကွဲ နာမည် ပျက်ရေတာ့မှာပဲ "
" ဒီလူေတွဟာ နပိုလီယံကို ေအာင်နိုင်တဲ ့သူေတွဆိုတဲ ့ ဂုဏ်ပုဒ်နဲ ့ ထိုက်တန်တဲ ့လူေတွ မဟုတ်ပါကလား (Not worthy to be conquerors of Napoleon) လို ့ အေြပာခံရ ေတာ့ မှာပါဘဲ "

ဟု ဖွင့်ဟ ေြပာြကားေလ၏။
စစ်ပွဲအတွင်း ယှဉ်ြပိုင်တိုက်ခိုက် ရြခင်းေြကာင့် သူရဲေကာင်းပီပီ ေသရြခင်းမျိုးကား ဂုဏ်ရှိ၏ ။ မိမိလက်ချက်ေြကာင့် တဘက်ရန်သူ ကျဆံုးသွားေစကာမူ တရားသြဖင့် သူနိုင်ကိုယ်နိုင် ယှဉ်ြပိုင်တိုက်ခိုက်ြကရြခင်း ြဖစ်၍ အနိုင်ယူခဲ့ရသူ အဖို ့မှာလည်း ဂုဏ်မပျက် ။
သူရသတ္တိရှိ၍ တကမ္ဘာလံုးတွင် ဂုဏ်သိက္ခါြကီးမားခဲ့သည့် နပိုလီယံ ကဲ့သို ့ ြကီးကျယ်ေသာ ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးအား လမ်းေပါ်မှ ဂျပိုးသူခိုး တဦးကို သတ်ပစ် သကဲ့ သို ့ ကိုယ့်သိက္ခါကို ေလးစားသည့် မည်သူကမျှ အေြကာင်းမဲ ့ သတ်ပစ်မည် မဟုတ်ေချ။
မတရားြပုလုပ်ရမည်ကို ရှက်တတ်ြခင်း အင်အား ချိနဲ ့နည်းပါးသူများ အေပါ် နိုင်ထက်စီးနင်း မြပုလုပ်တတ်ြခင်း၊ စိတ်ေနသေဘာထား ရင့်ကျက်ြကီးမား ြခင်း၊ စိတ်ရှည်သည်းခံတတ်ြခင်း ၊ စသည့် စိတ်ဓာတ်များသည် တကယ့် လူြကီးလူေကာင်းတို ့၏ စိတ်ဓာတ်များြဖစ်၏။ ေနာင်တေခတ်ကို စိုးမိုးြကမည့် ယေန ့လူငယ်များသည် ထို ြမင့်ြမတ်ရည်မွန်ေသာ အြပုအမူ၊ စိတ်ေနစိတ်ထားများကို ေလ့ကျင့်ေမွးြမူ၍ အမိနိုင်ငံေတာ်၏ အကျိုးကို စွမ်းစွမ်းတမံ ရွက်ေဆာင် နိုင်ြကပါေစေသာ ဟု ကျွန်ုပ်တို ့ဆန္ဒြပုလိုက်ရပါေြကာင်း ။။

မှတ်ချက်။ ။
(နတ်ေမာက် ဘုန်းေကျာ်သည် အြငိမ်းစား ဗိုလ်မှူးတဦးြဖစ်ပါသည်)